در میان انواع پمپها، منو پمپها در رده پمپهای با جابجایی مثبت قرار دارند. ( همانند پمپهای دنده ای ، پیستونی ،…) اجزای اصلی این پمپها عبارتند از روتور (مارپیچ گردنده) و استاتور ( مهره ثابت ) . روتور به شکل یک میله مارپیچ بلند و یک مغز باریک می باشد. استاتور بشکل یک مهره لاستیکی و دارای شیارهای مارپیچ بوده که متناسب با گام روتور ساخته می شود.
در اثر چرخش روتور در داخل استاتور بصورت خارج از مرکز ، حفره ایی در فاصله بین روتور و استاتور ایجاد می گردد. که این حفره ها بطور مداوم از دهانه ورودی به سمت دهانه خروجی پیشروی می نماید. ایجاد حفره در دهانه ورودی باعث مکش مواد به داخل آن می گردد.پس از پر شدن حفره ، مواد بصورت لقمه ای مسیر مارپیچ بین روتور و استاتور را تا دهانه خروجی طی می نماند . با تکرار این عمل در اثر چرخش روتور، مواد بصورت پیوسته پمپ می گردند.
جهت جریان از چپ به راست و گردش روتور از نمای چپ در جهت عقربه های ساعت است.این پمپ از قانون پیستونی تبعیت می کند. بگونه ای که روتور در حکم پیستون و استاتور در حکم سیلندر بوده و آب بندی ناشی از تماس روتور با استاتور نیز در حکم آب بند پیستون و همچنین سوپاپ های چپ پیستون عمل می نماید و مانند پمپ پیستونی ، حجم مشخص با سرعت تعریف شده از میان روتور و استاتور انتقال و پمپاژ می گردد.
منو پمپها با توجه به نحوه عملکردشان کاربرد وسیعی دارند و معمولاً در صنایعی که احتیاج به انتقال مواد با ویسکوزیته بالا دارند استفاده می شوند.
برخی از این صنایع عبارتند از:
صنایع شیمیایی
دستگاه های تصفیه فاضلاب صنعتی و عمومی
پالایشگاه ها
پتروشیمی
تکنولوژی کنسانتره
صنایع بهداشتی و آرایشی
داروسازی
صنایع ساخت رنگ و رزین و چسب
صنایع کاغذ و خمیر کاغذ
صنایع سرامیکی
کنسرو سازی
صنایع ساختمانی و معادن
صنایع پلاستیکی
کشاورزی
صنایع گوشت
و ……
مزایا :
سیستم خاص منو پمپ باعث جمع شدن خواص مثبت سایر پمپها در خود گردیده است. این پمپها بر خلاف پمپهای سانتریفوژ احتیاجی به سوپاپهای ورودی و خروجی جهت پیوسته نگهداشتن جریان مواد را ندارند . همچنین همانند پمپهای دیافراگمی می توانند هر نوع مواد سایا و غیر همگون را براحتی پمپ نمایند: موادی همچون خمیرهای لزج و غیر نیوتنی – موادی که حاوی ذرات جامد یا رشته های فیبری هستند و موادی که حبابهای گاز در آنها محلول می باشند(همچنین همانند پمپهای دنده ای و حلزونی می توانند مواد با غلظت را براحتی پمپ کنند).
در مواردی که احتیاج به تنظیم و اندازه گیری دقیق مواد خروجی باشد میتوان از آنها بجای پمپهای موسوم به دوزینگ استفاده نمود.
بطور کلی مزایای استفاده از منو پمپ ها عبارتند از:
مناسب برای تمام مواد ( از غلظت آب تا مواد با غلظت بسیار بالا)
مناسب برای موادی که دارای ذرات جامد و یا رشته های فیبری هستند.
خروجی پیوسته و بدون تلاطم مواد.
تناسب مستقیم دبی با سرعت چرخش موتور.
قابلیت کار در محدوده حرارتی (صفر تا ۱۱۰) برای حرارتهای دیگر سفارشی ساخته می شود.
خود مکش( مکش مواد غلیظ بدون نیاز به هواگیری)
ظرفیت بالا.
( مستقل از میزان دبی) فشار بالای خروجی
ساختمان ساده با قطعات محدود
. باز و بست راحت بدون نیاز به ابزار مخصوص
. سهولت در نصب و راه اندازی
. امکان پمپاژ مواد ویسکوز که گاز در آنها محلول باشد یا موادی که از محیط های خلاء تخلیه می گردند
قابلیت تغییر در جهت ورودی و خروجی مواد با تغییر جهت دور موتور( در تعدادی از مدلها)
مقاومت خوب استاتور در برابر سایش.
عدم وجود نقاط کور یا نواحی گردابی که باعث جلوگیری از رشد میکروبها شده و از ته نشین شدن جلوگیری می کند.
طول عمر بالا .