کاربرد تنظیم‌کننده ولتاژ

در اکثر سیستم‌های الکترونیکی آنالوگ و دیجیتال تامین توان الکتریکی مورد نیاز توسط منابع تغذیه تنظیم شده صورت می‌گیرد. منابع تغذیه DC، ولتاژ AC برق شهر را ابتدا یکسو و سپس آن را از صافی می‌گذراند. ولتاژ خروجی صافی صاف نبوده و با افت و خیزهای همراه است. از طرف دیگر دامنه ولتاژ سینوسی برق شهر نیز کاملاً ثابت نبوده و با نوساناتی در حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد، باعث تغییر ولتاژ خروجی صافی می‌شود. اکثر سیستم‌های الکترونیکی تحمل تغییرات ولتاژ بیش از ۱ درصد را نداشته و برای حذف تغییرات اضافی از مدارهای تنظیم کننده ولتاژ(به انگلیسی: Voltage regulator) استفاده می‌نمایند.

رگلاتور وسیله‌ای است که به تثبیت ولتاژ می‌پردازد. در صنعت الکترونیک کار رگلاتور تثبیت ولتاژ است، این قطعه از سه پایه تشکیل شده‌است.

تنظیم کننده ترانزیستوری

در شکل زیر مدار تنظیم کننده ترانزیستوری سری دیده می‌شود. عیب عمده این مدار عدم حفاظت در برابر اتصال کوتاه و راندمان پایین به علت اتلاف ثابت DC می‌باشد.

تنظیم کننده با فیدبک منفی و تقویت کننده عملیاتی

گرچه استفاده از تنظیم کننده‌های ولتاژ ساده در بسیاری از سیستم‌های الکترونیکی ارزان قیمت متداول است، ولی در منابع تغذیه تجاری، تنظیم ولتاژ بهتر و دقیق تر و نیز ولتاژ خروجی قابل تغییر مورد نیاز است.

آی سی های تنظیم‌کننده

با ورود تنظیم‌کننده‌های آی‌سی به بازار استفاده از آنها رو به فزونی گذاشت و دلیل این امر را می‌توان در قیمت مناسب، سادگی عملکرد، حفاظت اتصال کوتاه، ضریب تثبیت ولتاژ مناسب، اطمینان عملکرد و… دانست. آی سی‌های رگولاتور در دو نوع ثابت و متغیر عرضه می‌شوند. از انواع آی سی‌های متغیر می‌توان به سری‌های LM اشاره کرد.(به عنوان مثال LM316 و LM337) آی سی‌های ثابت به دو نوع ۷۸ (رگولاتورهای مثبت) و ۷۹ (رگولاتورهای منفی) تقسیم می‌شوند. روی رگولاتورها شماره‌ای به صورت ۷۸XX و ۷۹XX ذکر شده‌است که اعداد XX نشانگر ولتاژ خروجی می‌باشد.(مثلاً ۷۸۰۵ ولتاژ خروجی ۵+ و ۷۹۱۲ ولتاژ خروجی ۱۲- تولید می کند)

در رگلاتور آی‌سی‌های رگلاتور از امتیازهای خاصی برخوردار هستند. برای مثال می‌توان گفت در مقابل اتصال کوتاه شدن خروجی یا جریان کشیدن بیش از اندازه محافظت می‌کند، این‌آی‌سی‌ها دارای حجم کم هستند. ولتاژ خروجی بعضی از آی‌سی‌های رگلاتور متغیر هستند به عنوان مثال سری AN78XX دارای سه پایه‌است. در اینجا دو حرف آخر بیان کننده ولتاژ خروجی رگلاتور است که به جای آن مقدار ولتاژ خروجی گذاشته می‌شود.

به عنوان مثال آی‌سی شماره <<۷۸۰۵>> دارای ولتاژ خروجی ۵ ولت شماره <<۷۸۰۶>> دارای ولتاژ خروجی ۶ ولت است. آی‌سی‌های شماره <<۷۸۱۲ و ۷۸۱۵>> به ترتیب دارای ۱۲و۱۵ هستند. قسمت دایره مانند بالای قطعه برای خنک کردن به کار می‌رود که گاهی با اتصال آن بوسیلهٔ پیچ به فلزی بزرگتر، قطعه خنکتر می‌شود.

پایه‌های رگلاتور

1. پایه اول، پایه مثبت، متصل شده به منبع تغذیه‌است و برای ورود ولتاژ از آن استفاده می‌شود.
2. پایه دوم به قسمت منفی منبع تغذیه متصل می‌شود (GND) تنها کاری که می‌تواند انجام دهد کامل کردن بایاس رگلاتور است و به نام پایه مشترک خوانده می‌شود.
3. پایه سوم با نام پایه خروجی شناخته می‌شودو کار آن دادن خروجی است که دارای هیچ نوسانی نیست.